In een artikel op NOS.nl over een initiatiefwetsvoorstel om de wettelijke bedenktijd van vijf dagen bij abortus af te schaffen las ik het volgende:

In het nieuwe regeerakkoord van VVD, D66, CDA en CU is afgesproken dat Kamerleden bij een aantal “aanhangige initiatiefvoorstellen” over medisch-ethische kwesties “een persoonlijke afweging” mogen maken. Bij deze “vrije kwesties” hoeven Kamerleden zich niet aan fractiediscipline te houden.

NOS.nl 22-1-2022

Kamerleden hoeven zich echter nooit aan fractiediscipline of partijdiscipline te houden: het is namelijk volgens art. 67, lid 3 van de Grondwet niet toegestaan (“stemmen zonder last”) en dus on(grond)wettelijk.

Onze Staten Generaal met daarin onze volksvertegenwoordigers zou zich te allen tijde aan de wet moeten houden en zeker ook de Grondwet moeten respecteren. Maar in de dagelijkse politiek van de Tweede Kamer en Eerste Kamer van die Staten Generaal werkt dat dus heel anders. Door het hanteren van deze illegale fractie- en partijdiscipline zijn de individuele volksvertegenwoordigers gedegradeerd tot stemvee en wordt de partij gedegradeerd tot een bundel uniforme stemmen.

De Nederlandse parlementaire democratie is dus formeel een kiezersdemocratie, maar in werkelijkheid een partijdemocratie.

Waar dat toe kan leiden bleek in september 2010 toen de CDA-ers Ad Koppejan, Ab Klink en Kathleen Ferrier tegen de formatieonderhandelingen met de PVV waren en daardoor als ‘dissidenten’ werden bestempeld.
Een ander voorbeeld was de bekende asielzaak rondom de jonge uitgeprocedeerde asielzoeker Mauro Manuel in oktober 2011, waarbij opnieuw Ad Koppejan en Kathleen Ferrier aanvankelijk weigerden om mee te stemmen met de meute (maar uiteindelijk bezweken onder de partijdruk).